The last part of Argentina left for us to explore was the highlands of the Andes in the northwestern corner of the country. We wanted to make a large loop along the dirt roads of the mountain range, reaching some remote and unique places… The dirt road journey began from the small town of San Antonio de los Cobres. I reduced the tire pressure of the van from 55 psi (3.8 bar) to 45 (3.1 bar), so that the vehicle wouldn’t rattle as much on the endless corrugated dirt roads of Argentina. My motorcycle, on the other hand, had no such need.

The famous Tren a las Nubes, the so-called “Train to the Clouds,” once connected the highlands of Argentina to the ports of Chile via this bridge at an altitude of 4,220 meters (13,845 ft)!

A few kilometers outside the town, we visited a gorge to admire the famous Tren a las Nubes, the so-called “Train to the Clouds,” which crosses from one side of the gorge to the other at an altitude of 4,220 meters (13,845 ft)! This train once linked the highlands of Argentina with the ports of Chile. After crossing some salt flats, we entered the Desierto del Diablo, the Devil’s Desert. When I first saw this otherworldly landscape with its reddish soil and bizarre formations, I immediately understood why it was named that way! We spent the night in this lunar landscape, sleeping in the van with the diesel heater running all night, as at such an altitude, the temperature dropped to -6^o Celsius (21^o F).

We spent the night in the Desierto del Diablo, in this lunar landscape, where the temperature at night dropped to -6^o Celsius (21^o F).

The next morning, it wasn’t until eleven o’clock that the water pipes inside the van thawed! In the highlands of the Andes, we had gotten used to emptying the pipes every night before sleeping to prevent them from bursting. I dressed warmly because, even during the day, the cold on the motorcycle was unbearable… This was the first time in my travels that I hadn’t installed heated grips on my motorcycle, so I was forced to periodically take one hand off the handlebars and place it on the motorbike’s gearbox to warm it up a little.

Tolar Grande makes the Wild West seem cosmopolitan!

We passed through Tolar Grande, a village that made the Wild West seem cosmopolitan! In these remote areas, most villages exist to serve the numerous mines in the region. Asking around, we found a grocery store next to the abandoned railway tracks that sold fuel in jerry cans. We bought twenty liters of diesel to ensure we wouldn’t run out, as both the van’s fuel consumption at this altitude and the necessary diesel heater’s usage were increased.

The Ojos de Mar (Eyes of the Sea) are small pools in the middle of the mountainous desert, with crystal-clear, turquoise water!

The surrounding landscape was stunning! “Ojos de Mar” means “Eyes of the Sea”. The locals gave this name to some small pools in the middle of the mountainous desert, filled with crystal-clear, turquoise water! A few kilometers further, we came across the majestic Cono de Arita, a natural hill with a perfect cone shape, rising from the Salar de Arizaro salt flats. Meanwhile, the wind had picked up again, and in some places, it lifted the sand, which I could hear hitting my helmet. Fortunately, I usually had the wind at my back. Otherwise, the sand would get inside the helmet, and the only solution to keep my eyes open while riding would be to wear my enduro goggles, which I always carry for such situations.

Cono de Arita is a natural hill with a perfect cone shape in the Salar de Arizaro salt flats.

In the following days, we used the town of Antofagasta de la Sierra as our base. Angeliki stayed there in the van to rest from the hardships of the highlands, while I wanted to attempt a route that I knew would be challenging even for my motorcycle… At Campo Las Tobas, I stumbled upon some ancient petroglyphs on the ground! Further ahead, I entered the Real Grande Gorge, riding between massive rocks. The passage was quite narrow and incredibly impressive!

At Campo Las Tobas, I stumbled upon some ancient petroglyphs on the ground!

I gradually ascended at an altitude of 5,000 meters (16,404 ft), reaching the outskirts of the Galán Volcano. Along the way, I encountered several frozen rivers. At the first one, where the ice was thin and would collapse, I found a narrow spot and crossed with some momentum so that the wheels wouldn’t have time to sink into the void. Further on, I crossed two more, much wider, frozen rivers, but there the ice held firm. I passed slowly, maintaining steady throttle control, with my feet on the ground, ready to react if the bike started to slip.

The only living creatures I encountered in these remote places were a few vicuñas and a fearless fox (zorro gris).

The final slope before reaching Laguna Diamante was quite steep, and I knew that at this altitude, if the terrain was loose, my motorcycle wouldn’t make it up and I’d have to push. From afar, I could see two climbs. One was terrifyingly steep. I attempted the other one, and luckily, the ground was firm, so I made it up! However, I then had to descend an equally steep slope to finally enter the world’s largest volcanic crater! The descent was shockingly steep, with enormous potholes where my entire front wheel would sink! I tried to descend slowly in first gear with the brake applied, but in one of the massive holes I had no choice but to drop into, the front wheel twisted, and I face-planted down the slope!

At an altitude of 5,000 meters (16,404 ft), the route to the Galán Volcano may have been difficult, but it remains etched in my memory!

That was my first crash on dirt during the “mad about Americas” journey, and it was quite painful… The motorcycle fell downhill, and even though it wasn’t loaded, lifting it was extremely difficult. The slope was so steep that fuel was dripping—not from the carburetor overflow, but from the tank cap, as it was lower than the carburetor! Unfortunately, the crash broke my left mirror and its corresponding handguard, which was already half-damaged. At an altitude of 5,000 meters (16,404 ft), it took me three attempts, gasping for breath, before I could finally lift my motorcycle! When I finally laid eyes on Laguna Diamante on the horizon, it seemed to sparkle like a diamond in the sunlight! The next lake I approached, the frozen and pure white Laguna Grande, looked just as shining.

At last, I saw Laguna Diamante within the world’s largest volcanic crater and managed to ride my motorcycle there!

In the afternoon, when I finally reached the main road, the wind was of gale-force! I wondered whether it was wise to visit Campo de Piedra Pómez or if I should forget about it… It was only 25 km (15 miles) away, but I had read that some people took two hours to get there in their 4x4s due to deep sand. I thought there was no way my motorcycle would take that long for such a short distance. So, I decided to go for it… I settled into a nice, fast-flowing rhythm, and without rushing, I arrived in 40 minutes! I thoroughly enjoyed the ride, and the lunar landscape I encountered was the perfect way to conclude a tough but incredible day! Campo de Piedra Pómez resembles a sea of massive, white pumice stones stretching as far as the eye can see!

Campo de Piedra Pómez resembles a sea of massive, white pumice stones stretching as far as the eye can see!

After passing a few more volcanoes that looked like blackened, conical hills, I finally returned to our base just before sunset. It was time to celebrate with Angeliki, so we dined at a simple eatery where we ended up chatting for hours with the friendly owner. The only dish they had cooked that day was a local soup called cazuela de frangollo, a thick stew made with ground white corn, potatoes, carrots, pumpkin, cilantro, and llama meat. It was so delicious, that I had two servings!

It’s incredible how close I got to the hardened lava of the countless volcanoes in the highlands of the Andes!

Satisfied and fulfilled, it was finally time to take the road back and leave Argentina behind. We followed a different, yet still dirt-road route, passing by the abandoned gold mine of Incahuasi (The House of the Incas) and the Salar Del Hombre Muerto (Salt Flats of the Dead Man), which were apparently named after the many mummified human remains found there! When we reached the border at Paso de Jama, at an altitude of 4,200 meters (13,780 ft), the wind was so strong that truck crossings had been prohibited! We decided to sleep there at the pass and finally enter Chile the next day. Having traveled for more than five months in Argentina, I already felt a sense of nostalgia leaving behind such a diverse and breathtaking country, while Angeliki felt relieved that we would be descending—if only for a very short while—from the high plateaus of the Andes, which had been wearing her down for months.

Even the rivers freeze in the highlands of the Andes!

This is the eighth and last episode of our documentary about our adventures in Argentina (with English subtitles):

Το τελευταίο κομμάτι της Αργεντινής, που έμενε να εξερευνήσουμε, ήταν τα υψίπεδα των Άνδεων στη Βορειοδυτική γωνιά της χώρας. Θέλαμε να κάνουμε ένα μεγάλο κύκλο στους χωματόδρομους της οροσειράς προσεγγίζοντας κάποια απομακρυσμένα και ιδιαίτερα μέρη… Η χωμάτινη διαδρομή ξεκίνησε από την κωμόπολη San Antonio de los Cobres. Μείωσα την πίεση των ελαστικών του βαν από τα 55 psi στα 45, ώστε να μην κοπανιέται το αυτοκίνητο στα ατελείωτα κυματάκια των χωματόδρομων της Αργεντινής. Η μοτοσυκλέτα μου, από την άλλη, δεν είχε καμιά ανάγκη.

Το περίφημο Tren a las Nubes, το επονομαζόμενο «Τρένο στα Σύννεφα», κάποτε ένωνε τα υψίπεδα της Αργεντινής με τα λιμάνια της Χιλής μέσω αυτής της γέφυρας στα 4.220 μέτρα υψόμετρο!

Μερικά χιλιόμετρα έξω από την κωμόπολη, επισκεφτήκαμε μια χαράδρα, για να θαυμάσουμε το περίφημο Tren a las Nubes, το επονομαζόμενο «Τρένο στα Σύννεφα», που περνά από τη μια άκρη της χαράδρας στην άλλη, στα 4.220 μέτρα υψόμετρο! Αυτό το τρένο κάποτε ένωνε τα υψίπεδα της Αργεντινής με τα λιμάνια της Χιλής. Αφού διασχίσαμε κάποιες αλυκές, μπήκαμε στην Desierto del Diablo, την Έρημο του Διαβόλου. Όταν αντίκρισα αυτό το απόκοσμο τοπίο με τα κοκκινωπά χώματα και τους αλλόκοτους σχηματισμούς, κατάλαβα γιατί το ονόμασαν έτσι! Διανυκτερεύσαμε στο σεληνιακό αυτό τοπίο και κοιμηθήκαμε στο βανάκι με το αερόθερμο πετρελαίου αναμμένο όλη νύχτα, αφού σε τέτοιο υψόμετρο, η θερμοκρασία έπεσε στους μείον έξι βαθμούς Κελσίου.

Σ’ αυτό το σεληνιακό τοπίο διανυκτερεύσαμε, στην Desierto del Diablo, όπου η θερμοκρασία το βράδυ έπεσε στους μείον έξι βαθμούς Κελσίου.

Το επόμενο πρωί, πήγε έντεκα η ώρα μέχρι να ξεπαγώσουν οι σωλήνες νερού μέσα στο βανάκι! Στα υψίπεδα των Άνδεων, εδώ και μήνες, είχαμε συνηθίσει ν’ αδειάζουμε τις σωλήνες κάθε βράδυ πριν κοιμηθούμε, για να μη σκιστούν. Ντύθηκα καλά, γιατί ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας, το κρύο πάνω στη μοτοσυκλέτα είναι οδυνηρό… Σ’ αυτό μου το ταξίδι, πρώτη φορά, δεν εγκατέστησα θερμαινόμενα χερούλια στη μοτοσυκλέτα μου κι έτσι αναγκαζόμουν κάθε λίγο ν’ αφήνω το ένα χέρι από το τιμόνι και να το βάζω στο σασμάν της μοτοσυκλέτας, για να ζεσταθεί λιγάκι.

Το Tolar Grande κάνει την Άγρια Δύση να φαντάζει κοσμοπολίτικη!

Περάσαμε από το Tolar Grande, ένα χωριό που έκανε την Άγρια Δύση να φαντάζει κοσμοπολίτικη! Στα απομακρυσμένα αυτά μέρη, τα περισσότερα χωριά εξυπηρετούν τα πάμπολλα ορυχεία της περιοχής. Ρωτώντας, βρήκαμε ένα παντοπωλείο δίπλα στις εγκαταλειμμένες σιδηροδρομικές γραμμές, το οποίο πουλούσε καύσιμα σε μπιτόνια. Αγοράσαμε είκοσι λίτρα πετρέλαιο, για να είμαστε σίγουροι ότι δε θα ξεμείνουμε, μια και η κατανάλωση του βαν σε τέτοιο υψόμετρο, όσο και του απαραίτητου αερόθερμου, ήταν αυξημένη.

Τα Ojos de Mar (Τα Μάτια της Θάλασσας) είναι κάποιες μικρές βάθρες στη μέση της ορεινής ερήμου, που έχουν κρυστάλλινο, τιρκουάζ νερό!

Το τοπίο τριγύρω ήταν εντυπωσιακό! “Ojos de Mar” σημαίνει «τα μάτια της θάλασσας». Οι ντόπιοι έδωσαν την ονομασία αυτή σε κάποιες μικρές βάθρες στη μέση της ορεινής ερήμου, που έχουν κρυστάλλινο, τιρκουάζ νερό! Μερικά χιλιόμετρα παραπέρα αντικρίσαμε τον μεγαλοπρεπή Cono de Arita, ένα φυσικό λόφο σε σχήμα τέλειου κώνου στις αλυκές Salar de Arizaro. Εν τω μεταξύ, ο άνεμος είχε δυναμώσει πάλι και σε κάποια κομμάτια, σήκωνε την άμμο και την άκουγα να χτυπά στο κράνος μου. Ευτυχώς, είχα τον άνεμο ούριο, συνήθως. Διαφορετικά, η άμμος μπαίνει μέσα στο κράνος και η μόνη λύση για να κρατήσω τα μάτια μου ανοιχτά καθώς οδηγώ, είναι η χρήση μάσκας enduro, που πάντα έχω μαζί μου για τέτοιες περιστάσεις.

Ο Cono de Arita είναι ένας φυσικός λόφος σε σχήμα τέλειου κώνου στις αλυκές Salar de Arizaro.

Τις επόμενες μέρες, χρησιμοποιήσαμε ως βάση μας το κεφαλοχώρι Antofagasta de la Sierra. Η Αγγελική έμεινε εκεί με το βανάκι, για να ξεκουραστεί από τις κακουχίες των υψιπέδων, ενώ εγώ ήθελα να επιχειρήσω μια διαδρομή, που ήξερα πως θα είναι δύσβατη ακόμα και για τη μοτοσυκλέτα μου… Στο Campo Las Tobas συνάντησα τυχαία κάποιες αρχαίες βραχογραφίες στο έδαφος! Παραπέρα, μπήκα στη Χαράδρα Real Grande κι οδηγούσα ανάμεσα στα βράχια. Ήταν αρκετά στενά και πολύ εντυπωσιακά!

Στο Campo Las Tobas συνάντησα τυχαία κάποιες αρχαίες βραχογραφίες στο έδαφος!

Ανέβηκα σταδιακά μέχρι τα 5.000 μέτρα υψόμετρο, στην περιφέρεια του Ηφαιστείου Galán. Σε αρκετά σημεία συνάντησα παγωμένα ποτάμια. Στο πρώτο, όπου ο πάγος δεν ήταν παχύς και θα κατέρρεε, βρήκα ένα στενό σημείο και πέρασα με λίγη φόρα, για να μην προλάβουν οι τροχοί να πέσουν στο κενό. Παραπέρα διέσχισα άλλα δυο, αρκετά φαρδιά, παγωμένα ποτάμια, αλλά εκεί ο πάγος δεν κατέρρευσε. Πέρασα αργά με σταθερό γκάζι και τα πόδια μου στο έδαφος, έτοιμα να προλάβουν το γλίστρημα.

Τα μόνα έμψυχα όντα που συνάντησα σ’ αυτά τα απομακρυσμένα μέρη, ήταν μερικά vicuñas και μια ατρόμητη αλεπού (zorro gris).

Η τελευταία πλαγιά πριν βγω στη Laguna Diamante, ήταν αρκετά απότομη και ήξερα ότι σε αυτό το υψόμετρο, αν το έδαφος ήταν σαθρό, δε θα κατάφερνε ν’ ανέβει η μοτοσυκλέτα μου και θα χρειαζόταν σπρώξιμο. Έβλεπα από μακριά δύο ανηφόρες. Η μια ήταν τρομακτικά απότομη. Δοκίμασα την άλλη κι ευτυχώς, δεν είχε σαθρό έδαφος, οπότε τα κατάφερα κι ανέβηκα! Ύστερα, όμως, έπρεπε να κατέβω μια εξίσου απότομη πλαγιά, για να βρεθώ τελικά μέσα στον μεγαλύτερο ηφαιστειακό κρατήρα του κόσμου! Η κατηφόρα ήταν σοκαριστικά απότομη και είχε τεράστιους λάκκους, όπου έμπαινε μέσα ολόκληρη η ρόδα! Προσπαθούσα να κατέβω αργά με πρώτη ταχύτητα και φρένο, αλλά σ’ έναν από τους τεράστιους λάκκους όπου χωνόμουν αναγκαστικά, η μπροστινή ρόδα γύρισε κι έπεσα με τα μούτρα στην κατηφόρα!

Στα 5.000 μέτρα υψόμετρο μπορεί να είχε κάποια δύσβατα κομμάτια, αλλά έχει μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη μου η διαδρομή προς το Ηφαίστειο Galán!

Εκείνη ήταν η πρώτη μου πτώση στο χώμα κατά τη διάρκεια του “mad about Americas” και ήταν αρκετά επώδυνη… Η μοτοσυκλέτα έπεσε προς την κατηφόρα και παρόλο που δεν ήταν φορτωμένη, ήταν πολύ δύσκολο να τη σηκώσω. Η κλίση ήταν τέτοια, που η βενζίνη έσταζε, όχι από την υπερχείλιση του καρμπιρατέρ, αλλά από την τάπα του ντεπόζιτου, αφού αυτή ήταν πιο χαμηλά από το καρμπιρατέρ! Δυστυχώς, στην πτώση έσπασε ο αριστερός καθρέφτης και η αντίστοιχη χούφτα, η οποία ήταν ήδη μισοδιαλυμένη. Στα 5.000 μέτρα υψόμετρο, μου πήρε τρεις προσπάθειες, μέχρι να καταφέρω λαχανιασμένος, με κομμένη την ανάσα, κυριολεκτικά, να σηκώσω τη μοτοσυκλέτα μου! Όταν αξιώθηκα, τελικά, ν’ αντικρίσω τη Laguna Diamante στον ορίζοντα, μου φάνηκε ν’ αστράφτει σα διαμάντι στον ήλιο! Έτσι φαινόταν και η επόμενη λίμνη που προσέγγισα, η παγωμένη και κατάλευκη Laguna Grande.

Επιτέλους, έβλεπα τη Laguna Diamante μέσα στον μεγαλύτερο ηφαιστειακό κρατήρα του κόσμου και κατάφερα να οδηγήσω τη μοτοσυκλέτα μου εκεί!

Όταν το μεσημέρι κατάφερα να βγω στον κεντρικό δρόμο, ο άνεμος είχε γίνει θυελλώδης! Σκεφτόμουν αν ήταν σώφρον, τελικά, να επισκεφτώ το Campo de Piedra Pómez ή αν έπρεπε να το ξεχάσω… Απείχε μόλις 25 χιλιόμετρα, αλλά είχα διαβάσει πως κάποιοι έκαναν δυο ώρες μόνο να παν με το τετρακίνητο αυτοκίνητό τους, γιατί το έδαφος είναι γεμάτο βαθιά άμμο. Σκέφτηκα ότι με τη μοτοσυκλέτα μου αποκλείεται να κάνω τόσες ώρες για μια τόσο μικρή απόσταση. Αποφάσισα, λοιπόν, να το επιχειρήσω… Έπιασα έναν ωραίο, γρήγορο ρυθμό και χωρίς να βιάζομαι, έφτασα σε 40 λεπτά! Την απόλαυσα πολύ την οδήγηση και το σεληνιακό τοπίο που αντίκρισα ήταν ο καλύτερος τρόπος για να ολοκληρωθεί μια τέλεια, αν και δύσκολη, μέρα! Το Campo de Piedra Pómez μοιάζει με μια θάλασσα από τεράστιες, άσπρες ελαφρόπετρες, που εκτείνονται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι!

Το Campo de Piedra Pómez μοιάζει με μια θάλασσα από τεράστιες, άσπρες ελαφρόπετρες, που εκτείνονται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι!

Περνώντας από μερικά ακόμα ηφαίστεια, που φαίνονταν σα μαυρισμένοι, κωνικοί λόφοι, κατάφερα τελικά να επιστρέψω στη βάση μας λίγο πριν δύσει ο ήλιος. Ήταν ώρα να το γιορτάσουμε με την Αγγελική κι έτσι δειπνήσαμε σ’ ένα απλοϊκό μαγειρείο, όπου πιάσαμε την κουβέντα με τον φιλικό εστιάτορα και τα λέγαμε με τις ώρες. Το μόνο πιάτο που είχαν μαγειρέψει εκείνη τη μέρα ήταν μια τοπική σούπα, η οποία ονομάζεται cazuela de frangollo. Πρόκειται για μια πηχτή σούπα με αλεσμένο, άσπρο καλαμπόκι, πατάτες, καρότα, κολοκύθα, κόλιαντρο και κρέας από λάμα. Ήταν πολύ νόστιμη κι έφαγα δυο πιάτα!

Είναι απίστευτο πόσο κοντά κατάφερα να βρεθώ στην ξεραμένη λάβα των πάμπολλων ηφαιστείων στα υψίπεδα των Άνδεων!

Πλήρεις και ικανοποιημένοι, ήταν ώρα να πάρουμε πια τον δρόμο της επιστροφής, για να βγούμε από την Αργεντινή. Ακολουθήσαμε μια διαφορετική, αλλά πάντα χωμάτινη, διαδρομή περνώντας από το εγκαταλειμμένο χρυσωρυχείο Incahuasi (Το Σπίτι των Ίνκας) και τη Salar Del Hombre Muerto (Αλυκές του Νεκρού Άντρα), που φαίνεται πως ονομάστηκαν έτσι λόγω των πολλών μουμιοποιημένων ανθρώπων που βρέθηκαν εκεί! Όταν φτάσαμε στα σύνορα στο Paso de Jama, στα 4.200 μέτρα υψόμετρο, ο άνεμος ήταν τόσο ισχυρός, που είχε απαγορευτεί η διέλευση των φορτηγών! Αποφασίσαμε να κοιμηθούμε εκεί, στο πέρασμα και να μπούμε τελικά στη Χιλή την επόμενη μέρα. Έχοντας ταξιδέψει συνολικά για περισσότερους από πέντε μήνες στην Αργεντινή, εγώ ένιωθα ήδη μια νοσταλγία αφήνοντας πίσω μου μια τόσο ποικιλόμορφη κι εντυπωσιακή χώρα, ενώ η Αγγελική ένιωθε μια ανακούφιση, που θα κατεβαίναμε για λίγο (για πολύ λίγο, στην πραγματικότητα) από τα υψίπεδα των Άνδεων, που την ταλαιπωρούσαν εδώ και μήνες.

Ακόμα και τα ποτάμια παγώνουν στα υψίπεδα των Άνδεων!

Αυτό είναι το όγδοο και τελευταίο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ μας σχετικά με τις περιπέτειές μας στην Αργεντινή: